Bekleyen Tehlike

Yaşantımızın vazgeçilmezi haline gelen bankalara gelişmiş ekonomilerde olduğu kadar bizim gibi az gelişmiş ekonomilerde özellikle kriz ve olağanüstü dönemlerde oldukça fazla ihtiyaç duyulmaktadır.

İçinde bulunduğumuz Covid_19 Pandemisi döneminde gelişmiş ülkeler kendi vatandaşına gerek ticari ve gerekse bireysel bazda maddi destek vermekte iken bizim gibi az gelişmiş ülkelerde açıklanan ekonomik paketleriin hemen hemen tamamı bankaların  kredi vermesini öngören açıklamalarla göz boyamaya çalışılmıştır.

Bizi kıskanan ülkelerde yaşayan halka karşılıksız maddi destekler varken ülkemizde açıklanan paketler destek görünümlü ancak plansız ve zaten zor durumda olan esnafın, çalışanın, emeklinin borçlanmasını arttırıcı nitelikteydi. Hazineden yapılması beklenen yardım, gerekli kaynağın olmamasına bağlı olarak ağırlıklı kamu bankalarının sırtına yüklenmekte ve alışkanlık haline gelmektedir.

Ekonominin durgunluk yaşadığı bir dönemde faaliyetleri duran ya da durma noktasına gelen özel sektörde önümüzdeki dönemde durgunluğun devamlılık göstereceğini öngörmek zor olmamalı.

Nitekim  çalışanların gelirlerinin azaldığı, alım gücünün düştüğü bu dönemde devlet desteğinden mahrum bırakılması sonucu bankaların ihtiyaç kredisini kurtarıcı görmüşlerdir.

Bireysel bazda taşıt ve konut kredisi hariç ihtiyaç kredisi hacmi mart ayı sonunda yani 1 yıllık pandemi döneminde 401.8 milyar TL ye yükselirken, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 37,4'lük oldukça ciddi anlamda bir artış kaydetmiştir.

Ülkemiz ekonomisinin kırılgan yapısı neticesinde enflasyon ve işsizliğin artış trendinde olması, faiz ve dövizin yükselmesi sonucu esnaf ve sabit gelirli ile işsiz kalan/kalacak kesimi olumsuz yönde etkileyecektir.

Covid_19 pandemisi sürecinde ülkemizde alınan tedbirlerin, desteklerin ve temin edilen aşıların yeterli olmaması neticesinde ekonomimizin daha da kırılgan bir hale geleceği, bankaların kullanırdırmış olduğu kredilerin geri dönüşlerinin düşük seyredeceği öngörülmektedir.

Sonuçta doğal olarak kredi takiplerinin artması ile icra dairelerinde iş yükünün artacağını tahmin etmek zor değildir.

Verilmesi gereken karşılıksız desteklerin yerine vatandaş, hükümet politikası gereği ağırlıklı kamu bankalarına kredi kullandırımına yönlendirilmektedir

Kamu bankalarının karlılığı olumsuz yönde etkilenecek ve tahsil edilemez duruma düşen kredi alacakları görev zararı yazılacaktır.

İçinde bulunduğumuz yılın sonunda, işsizlik, enflasyon, yüksek faiz ve kur artışları sonucu ödeme güçlüğü yaşanılabilcek zor bir dönem bizleri beklemektedir.

Ekonomist – Bankacı Mehmet Ayhan Küçüktaş