Bütün Türkiye Halkı Dikkatli Olmalı

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, sadece Marmara Denizi'nden geçen fayda değil, Türkiye'nin başka bir yerinde de 7 ve üzerindeki büyüklükte deprem olabileceğini söyledi.

Boğaziçi  Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr.  Haluk Özener Türkiye'nin başka bir yerinde de 7 ve üzerindeki büyüklükte deprem olabileceğini söyledi. 

 Özener, depremlerin iki dalgası arasında hız farkı bulunduğunu belirtti.

Deprem yaşandıktan sonra yıkıcı dalganın arkadan geldiğini dile  getiren Özener, "Yıkıcı dalga yerleşim yerlerine ulaşmadan deprem geleceği  haberini alıyoruz. Bu bilgisayardan bilgisayara yapılan bir bağlantıdır. Marmara  için 5-7 saniye önce uyarı alabiliyoruz." dedi.

Haluk Özener, Marmara Denizi'ndeki KuzeyAnadolu Fayı'nın kıyıya çok  yakın olduğu için uyarı zamanının da kısa kaldığını belirterek, "Aynı sistemi  Japonya da işletiyor, orada belki 1-1,5 dakika süremiz var. Kırılacak yer belki  300 kilometre uzakta. Marmara'da ise kıyıya 15-20 kilometre uzakta. Yeteri kadar  vatandaşın aksiyon alacak hareketi yok. Bu sistemle Marmaray'ı  durdurabiliyorsunuz, İGDAŞ'ın gazını kesebiliyorsunuz." şeklinde konuştu.

Türkiye'deki sismik ağlar sayesinde erken uyarı sinyalini üreten  rasathanenin bu sisteminin birçok kurum tarafından kullanılabileceğini vurgulayan  Özener, "Bu sistemi alıp entegre olabilecek her türlü kurum bunu kullanabilir.   İGDAŞ kullanıyor. Kritik sanayi tesisleri, petrol üretim tesisleri, santraller bu  sistemi kullanabilir. Deprem olmadan yapacağımız bir birimlik harcama, deprem  olduktan sonra harcayacağımız 100 birimi karşılayacak belki de. Bu yönde düşünüp  aksiyon almakta fayda var." ifadelerini kullandı.

 Tsunami etkisi

 Prof. Dr. Haluk Özener, enstitünün hükümetler arası oşinografi  komisyonunca akredite edilen, görev olanı Ege, Akdeniz, Karadeniz ve bağlantılı  denizlerde olan tsunami servis sağlayıcısı olarak da hizmet verdiğini belirtti.

 Bu denizlerde belirli bir büyüklüğün üstünde yaşanan depremin tsunami  tehlikesi yaratması durumunda, bunun uyarı mesajını sadece Türkiye'deki yetkili  organ AFAD'a değil, komisyona üye olan ülkelere de vermekle sorumlu olduklarını  dile getiren Özener, şöyle devam etti:

 "Tsunami bu denizlerde tarih boyunca olmuş. Ege, Akdeniz, Karadeniz ve  Marmara'da yaşanmış tsunamiler var.  Marmara'daki doğrultu atımlı fay olduğu için  burada beklediğimiz tsunami özellikle deniz tabanında meydana gelecek  heyelanlardan sonra olabilir. Bodrum-Kos depreminde bir tsunami gördük. Denizde  yaklaşık 25 santimlik yükseklik vardı ama kıyıdan içeri 100 metrelere kadar  girdi. Marmara'da da olası senaryolarımızda 2 metre 20 santimetre kadar tsunami  dalgaları bekleniyor ama bu hiçbir zaman Uzak Doğu'daki depremlerden oluşan  tsunamiler gibi olmayacaktır. Oradaki fayın özelliği zaten farklı. Normal ya da  ters fay. Dolayısıyla oradakiler açık deniz ve mesafe uzun olduğu için dalgalar  yükselerek ve çok şiddetli geliyor. Binlerce insanın yaşamını kaybetmesine neden  oluyor. Marmara'da öyle bir tsunami beklemiyoruz. Dalga boyu 2 metre kadar  olacaktır ama Marmara üzerinde depremden kaynaklanan zararlar, can ve mal  kayıpları, tsunamiyle mukayese edilemeyecek kadar fazla olacak. Tsunaminin zararı  depremden çok daha az olacak. Tsunamiyle ilgili yapılacak en iyi uyarı Marmara'da  herhangi bir deprem olduğunda insanların meraklı gözlerle kıyıya dalgayı, denizi  seyretmek yerine iç bölgelere doğru ilerlemeleridir. Marmara'da olacak depremden  sonra tsunami dakikalar sonrasında oluşur. Fay kıyıya çok yakın olduğu için."

 Yedisu bölgesi ve Ovacık'ta deprem riski yüksek

 Prof. Dr. Haluk Özener, Türkiye'nin sadece Marmara Denizi'nde değil,  diğer yerlerinde de deprem riski olduğunu belirterek, "Hep Marmara'ya dikkati  çekiyoruz ama Türkiye'nin başka yerlerinde de potansiyel deprem olabilecek yerler  var. Biz Marmara'da deprem beklerken Türkiye'nin başka bir yerinde 7'nin üstünde  deprem olursa şaşırmamamız lazım." dedi.

 Kuzey Anadolu Fayı'nın 1939'da Erzincan depremiyle başlayan  hareketinin kırıla kırıla batıya doğru geldiğini anlatan Özener, şunları  kaydetti:

 "1967 Adapazarı, 1999 İzmit, 1912 Şarköy Mürefte depremi. Fay üzerinde  arada boşluk var. Onun dolması lazım. Bunun yanında bir de Erzincan'ın doğusunda  Yedisu bölgesi var. Yedisu fayında uzun yıllardır deprem olmuyor. Ovacık fayı da  suskun. Birçok yerde Türkiye'de deprem olma olasılığı var. Ancak Marmara  Bölgesi'nin nüfus yoğunluğu fazla. Burada olacak bir deprem Türkiye'yi, hem nüfus  hem de ekonomik kayıplar anlamında doğuda olacak bir depremden daha fazla  etkileyecek."

Kaynak: vatan