TKB Kayseri Şubesi Nezihe Muhiddin’i Unutmadı

Türk Kadınlar Birliği Kayseri Şube Başkanı Ayşe Uzunlu, kurucuları Nezihe Muhiddin’in ölüm yıldönümü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

Şubat ayı Türk kadınları için tarihin tozlu sayfalarında bırakılamayacak kadar önemli izler taşır.

1868’den beri birçok kadının değişik kulvarlarda verdiği mücadelenin, kadının siyasi haklarını elde etmesi için çırpınan kadın-erkek birçok insanın içinden sivrilmiş, Türk Sivil Kadın hareketinin öncülerinin kurduğu “KADIN BİRLİĞİ”nin kuruluş tarihi 7 Şubat 1924’tür.

Cumhuriyetin ilanı beklenmeden kurucumuz Nezihe Muhiddin’in önderliğinde Cumhuriyet Kadın Fırkası kurulmak istendi. Cumhuriyet eşitlik ve demokrasi demekti. Cumhuriyet ile yönetilen ülkelerde kadın haklarına çok önem veriliyordu. Bundan güç alarak harekete geçtiler. Ancak Cumhuriyetin ilanı sonrasında bir kadın partisinin kurulmasına izin verilmedi. Kadınlar henüz seçme ve seçilme hakkına sahip değillerdi ve bu sebeple bir parti de kuramazlardı. Anlaşılan kadınların siyasi haklarını elde etmesi için kadınların ve hükümetin yapması gereken daha çok şey vardı.

Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları için kadın hakları önemliydi. Ama bunun için hazırlıklar yapılmalıydı. Medeni Kanun 1926’da kabul edildiğinde gerekli zemin de hazırlanmaya başlanmıştı.

Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkasının kurucuları ve Türk Kadın Birliği Türk kadının siyasi ve sosyal hakları ile ilgili çalışmalardan hiç vazgeçmedi. Cumhuriyetin ilanından, kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanındığı 1934 yılına kadar çok çetin bir sivil toplum mücadelesi gerçekleştirildi.

Kaderin bir yansıması denilebilecek şekilde ilk kadın milletvekilleri Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kapısından 8 Şubat 1935’de içeri girebildiler. Türk Kadın Birliği’nin kurulmasından tam 11 yıl sonra, aynı günlerde… Kadınların ilk kez oy kullandığı TBMM 5. Dönem seçimleri 8 Şubat 1935'te yapıldı ve 17 kadın milletvekili ilk kez meclise girdi. Ara seçimlerde bu sayı 18'e ulaştı. Kayseri milletvekili Ferruha Güpgüp’de bu ilk kadın milletvekillerindendir.

Öte yandan bu süreçte; kadınların siyasi haklarını elde etmelerindeki önemli yapı taşlarından Osmanlı ve Cumhuriyet döneminin Türk kadın hakları savunucusu Nezihe Muhittin, bu yolda verdiği büyük mücadelede oldukça yıpratılmıştı. Kadınlar Halk Fırkasının ve Türk Kadınlar Birliğinin kurucusu olan Nezihe Muhiddin, Milli Mücadelede ülkenin bağımsızlığını savunmuştur. Nezihe Muhittin sonraki yıllarda eğitimciliğinin yanı sıra aktif bir kadın olarak yardımlaşma derneklerinin kurulmasında ve sürdürülmesinde görev almıştır. Cemiyeti İmdadiye (Rumeli’de Savaşan Askerlere Yardım), Donanma Muavene-i Milliye Cemiyeti Hanımlar Şubesi (Türk Donanmasına Gelir Sağlanması), Osmanlı Müdâfaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti (Osmanlı Kadınların Haklarının Savunulması), Teal-i Nisvan Cemiyeti (Kadınların Yükselmesi, bilinçlendirilmesi) gibi. Türk – Osmanlı kadını ile ilgili en önemli kaynaklardan biri olan Kadınlar Dünyası dergisinin yayın hayatında da önemli bir rol üstlenmiştir.

Memleket meselelerine kadınların daha çok müdahil olabilmesi için özellikle siyasal haklar için çok büyük mücadele vermiştir. Eleştirilerinde siyasi bir yaklaşımı olmaksızın kadın hakları için mücadele etmiştir. Ancak onun büyük mücadele gücü ve yaptığı baskılar muhalifleri tarafından tepkiyle karşılanmış, yalnız bırakılmış ve itibarsızlaştırılmıştır.

Türk Kadın Birliği’ni 7 Şubat’ta kurmuştu. Büyük siyasi mücadelesi meyvesini vermiş, Türk kadını seçme ve seçilme halını kullanarak TBMM’ye yine bir Şubat günü girmişti. Kendisi de 10 Şubat 1958’de hayata veda ederken kim bilir belki de verdiği mücadelenin gönül ferahlığı içinde, yalnız ama Şubat’ın verdiği büyük huzurla hayata veda etmişti.

İçinde bulunduğumuz Şubat ayında; neredeyse cumhuriyetimizle yaşıt kamu yararına bir dernek olan ve “Türk Kadın Birliği” olarak kurulan derneğimizin kuruluşunun yanı sıra Türk kadınının ilk kez TBMM’de milletvekili olarak yer almasının da büyük gururunu yaşıyoruz. Aynı zamanda “Bizim işimiz siyasi fırkalara yaranmak değil”, “ayrılıkları, çekişmeleri siyasi fırkalara bırakalım, bize BİRLİK lazım” diyen kurucumuz Nezihe Muhiddin’i de ölüm yıldönümünde saygı ve rahmetle anıyoruz.

Tarih kitaplarında yeterince yer almayan ve genç kuşaklara aktarılamayan bu büyük mücadeleyi de hatırlatmakta fayda görüyoruz.  Şubat ayı Türk kadınları için tarihin tozlu sayfalarında bırakılamayacak kadar önemli izler taşır.