Çocuklarda Sorumluluk Bilinci

Çocukluk döneminde başlayan yaş, cinsiyet ve gelişim seviyesine göre uygunluk gösteren görevleri yerine getirmektir sorumluluk. Her yaş grubunun farkındalıkları, beklenilen gelişimi ve sorumlulukları farklıdır.

Yaşı gereği bir çocuğun yapabileceği işleri anne babasının yapması çocukla ilgilenmek demek değil, onun yeteneklerini köreltmek demektir.

5-6 yaşındaki bir çocuğun herhangi bir sağlık problemi yokken yemeğini hala siz yediriyorsanız; çatal, kaşık kullanımını onun yerine siz sağlıyorsanız hem fiziki olarak hem de mental olarak kendisini yetersiz ve beceriksiz hissetmesine neden olursunuz.

İnce motor gelişimi destekleyen aktiviteler arasında 2 yaşından itibaren kalem tutma becerisini geliştirmek, boyama yapma, düğme ilikleme, ipe boncuk dizme, legolarla oynama gibi hem bütüncül yaklaşımı öğretmiş hem de sorumluluk aşılamış olursunuz.

Sorumluluk ile kişilik gelişimi birbirinden ayrılmayacak kavramlardır. Yaklaşık 6 yaşına kadar tamamlanan kişilik gelişiminde bağımsız kişilik gelişimi baskılandıysa sorumluluk duygusu da zor kazanılacaktır.

Kendi oyuncaklarını toplaması, kıyafetlerini kaldırması, kendi ayakkabısını giymesi erken yaşta verilmesi gereken sorumluluklar arasındadır. Çöpü dökmesi, sofraya ekmek, tuz vs getirmesi, elini yüzünü kendi yıkaması ve hatta kapıyı kapatması yani size yardımcı olması gibi durumları isteyerek ve severek yapabilirler. Bir şeyi başarmak, işe yaramak duygusu keyif vermesiyle beraber inatçılıklarını da azaltır.

Çocuğun yapabileceği sorumlulukları vermek yerine aşırı korumacı ve müdahaleci ebeveyn yaklaşımı çocuğun bağımsızlaşmasını engelleyerek sorumluluk sahibi olmasını önler ve güvensiz, cesaretsiz, özgüvensiz, yaptığı işlerin arkasında durmayan, suçlayıcı ya da fazla savunmacı çocuklar yetişmesine neden olur.

Halbuki yaşının gereğini yerine getiren, özgüven sahibi çocuk yetiştirmek için fırsat verilmeli. Onların fikirleri alınmalı, seçimlerinin önemli ve değerli olduğu dile getirilmeli. Çocuğun sadece var olması sizin için en kıymetli hazinedir. Bu değer başarı vs. ile ilişkilendirilemez. Çocuğunuza güvenin, çeşitli aktivitelere katılmasını, farklı ortamlara girmesini, yeni arkadaşlıklar kurmasını sağlayın, yeteneklerini ortaya koyacak imkânlar yaratın, özel başarılarında değil her fırsatta takdir edin.

Herhangi bir sorun olduğunda onu suçlamayın, çözmesi için zaman verin, hiçbir zaman karakteri üzerinden eleştirmeyin. Bu yaklaşımlarla birlikte sorumluluk bilincinin aşılanması için farkındalık oluşturmaktan kaçınmayın. Kendisini tanımasına izin versin.