Kafatasımızda Kaç Kemik Bulunur?

Hayvan kafataslarının iki kemikten oluştuğunu düşünebilirsiniz: Kafatasının üst kısmı ve altta bir çene. Ne var ki, kafatasları aslında çok daha karmaşık ve zannettiğinizden daha fazla kemik içeriyor.

Kimi hayvanların gençlik ve büyüme süreçlerinde kafataslarında daha fazla tekil kemik bulunur; fakat daha sonra bunlar birbiriyle kaynaşır. Bununla beraber, bazı hayvanlar yetişkinlik dönemlerinde onlarca kafatası kemiğine sahip olur.

Hayvanların kafataslarında neden bu kadar fazla kemik var ve en çok kafatası kemiği hangi hayvanlarda bulunur?

ABD’deki Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi’ne (NCBI) göre, insanların kafataslarında 22 kemik mevcut: 8 kraniyal (kafatasını oluşturan) kemik ve 14 adet yüz kemiği. Alın kemiği -frontal adı verilen tek bir kemik- aslında yenidoğanlarda iki ayrı kemikken, bebeklerde, büyüdükçe birbirine kaynar.

Kıyaslarsak, timsah kafataslarında yaklaşık 53 kemik bulunur. Ohio Üniversitesi’ne bağlı Witmer Laboratuvarı’nda görevli araştırmacılar, kısa süre önce Twitter’da paylaştıkları ayrıştırılmış bir timsah kafatasının fotoğrafıyla, sayının şaşırtıcı bir miktarda olduğunu bizlere gösterdi.

Buffalo Üniversitesi’nde işlevsel bir anatomist olan Jack Tseng, Live Science dergisine yaptığı açıklamada, memeli ceninlerinin gelişimsel açıdan farklı olan yaklaşık 43 kemik barındırdığını, “fakat bazı kemiklerin memeliler büyüdükçe kaynaştığını” ve kaynaşmış kemiklerin sayısının memeli grupları arasında farklılık gösterebildiğini ifade ediyor.

Tseng, “Muhtemelen, bu kafatası kemiklerine yakın sayıda kemiğe sahip keseli türleri de bulabileceğinizi söyleyebilirim,” diye ekliyor.

Oregon Eyalet Üniversitesi Su Ürünleri ve Yaban Hayatı Anabilim Dalı’nda doçent olarak görev yapan balık uzmanı Brian Sidlauskas, şimdiye kadar açık ara en fazla sayıda kafatası kemiğini -156 adet- soyu tükenmiş bir balık fosilinde keşfettiklerini söylüyor.

Sidlauskas, Live Science’a e-posta ile verdiği demeçte, “Balıklar kafalarındaki kemik sayısına göre farklılık gösterir,” diyor. “Alışıldık sayılar muhtemelen 130 ya da benzer bir sayı aralığındadır.”

Ohio Üniversitesi’nin Biyomedikal Bilimler Bölümü’nde Anatomi ve Paleontoloji Profesörü olan Larry Witmer, omurgalıların kafataslarındaki kemik sayısı, bunların birbirine nasıl uydukları ve birbirleriyle nasıl kaynaştıklarının genellikle farklılık gösterdiğini, ayrıca bu durumun, kafatasının hayvan tarafından kullanılma biçimini ve hangi düzeyde esneklik sağladığını yansıtabileceğini ifade ediyor.