Medeniyetler Şehri Kayseri’nin Kutsal Hatırası: Kayseri Kalesi

Kayseradar ve Radyoradar ortak canlı yayınında Salih Zeki Çetin’in moderatörlüğünde ‘Dün, Bugün, Yarın’ programında Kayseri kaleleri Tarihçi Yazar Halit Erkiletlioğlu ve Profesör Dr. Osman Özsoy tarafından konuşuldu.

Birçok medeniyete kapılarını açan Kayseri, medeniyetlerin kutsal hatırası olarak da oldukça fazla yapı ve esere ev sahipliği yapıyor. Bunun yanı sıra önemli yapılarından olan Kayseri Kalesi, tarihi ve yapısıyla oldukça dikkat çekiyor. Kayseri Kalelerinin Kalelerini Kültepe’den başlatmak gerektiğini ifade eden Tarihçi Yazar Halit Erkiletlioğlu, “Kültepe’den başlatmak lazım Kayseri kalelerini. Çünkü en eski Kültepe. Milattan önce 2 binli yıllardan başlayan bir kale tarihi var orada. Taş ve oradaki mevcut malzemelerle yapılmış, Karum’un etrafını saran bir kale var. Kayseri kaleleri tarih boyunca anlatan birkaç kaynak var. En çok kullanılan kaynak Gordian 3’ün kaynağı. Doğudan gelen Perslilere rağmen Kayseri Kalesini tamir ettirmiş. Roma’da bir gelenek. Önemli eserler yapılınca hatıra paraları bastırıyorlar. Gordian 3’ün parasında bir yüzünde Erciyes diğer yüzünde kendi portresi var portresinin etrafında kale yazan bir hatıra parası çıkartmış. Çoğu araştırmacıda kaleleri para bastığı için Gordianus 3’ün yaptırdığını düşünmüş” şeklinde konuştu.

‘EN ÖNEMLİSİ DE DAĞ TANRISI’

O dönemlerde doğaya tapmanın olduğunu söyleyen Tarihçi Yazar Erkiletlioğlu, “Güneşe, yıldırıma, rüzgâra ve dağa tapma var. En önemlisi de dağ tanrısı. O yüzden Erciyes’e yakın bir yerde şehirleşme olmuş. Erciyes, şehrin kurulmasında en önemli etken. Kalenin yapıldığı tarihe dair 6’ncı yüzyıla kadar kesin bir kaynak yok. Yani herhangi bir yazı yok. Bizanslı tarihçi Prokopis’de diyorki, kale çok genişti, büyük bir alanı kapsıyordu, içini şehir dolduramıyordu ve bakımıda zor olduğu için Justinianos daraltma ihtiyacı duyduğunu söylüyor. Kale için çalışan tüm kişiler bunu kaleyi küçülttü olarak sanıyor” dedi.

‘PROKOPİS DİYOR Kİ, KALENİN İÇİNİ EVLERLE DOLDURMAK MÜMKÜN DEĞİLDİ’

3’üncü Gordian 13 yaşında imparator olduğunu ve İmparatorluğunun 4’üncü yılında kaleyi tamir ettirdiğini belirten Tarihçi Yazar Erkiletlioğlu, “Aziz Vasilios Hristiyanlığın önemli babalarından bir tanesi. Ve bu 3’lü teslis inancının Hristiyanlığa yerleştiren önemli kişilerden. O bir öksüzler evi, hastane ve kütüphaneden oluşan bir külliye kuruyor. Bu külliyeyi Kayseri kapılarının önüne koyuyor. Kayseri kapıları da Battal altının bulunduğu yerde. Kalıntıları hala orada duruyor. Demek oluyor ki 4’üncü yüzyılın yarısından itibaren Aziz Vasilios’un  Psikopos olduğu dönemde bu öksüzler yurdunu kurduğunda şehir henüz ovaya yayılmamış. Yukarıda kurulan Mazaka yavaş yavaş terkedilmeye başlamış. Sonrasında büyük bir alanı kapsayan kale yapılmış. 200 yıl içinde Battal altından başlayıp tüm ovayı kapsayan bir kale yapılmış. Prokopis diyor ki, kalenin içini evlerle doldurmak mümkün değildi ve kaleyi tamir etmek mümkün değildi. Bunun üzerine Justinianos kaleyi daraltıyor. Daha sonra 1100’lü yıllara geldiğimizde Danişmentliler Kayseri’yi merkez yapınca onlarda kaleye müdahale etmiş. Şu anda İçerişar dediğimiz kaleyi tamir ettirmiş” ifadelerini kullandı.