Krizin Bedelini Biz Ödüyoruz

Dünya piyasalarında dövizdeki dalgalanma ile başlayan döviz krizi, ülkemizde ağır sonuçlara neden oluyor. Dışa bağımlılık nedeniyle başta enerji maliyetleri, temel tüketim maddeleri olmak üzere pek çok ürüne zam gelmişti. Kriz nedeniyle son iki yılda 2 binin üzerinde firma konkordato ilan etmiş, yüzbinlerce insan işsiz kalmıştı. Kriz nedeniyle alınan ekonomik tedbirlerin bedelini ise bizler ödemeye devam ediyoruz. Son düzenlemeler ile birlikte vatandaşların ödediği vergiler artırıldı, yeni düzenlemeler ise yolda. Öte yandan 5 lira seviyesinde seyreden döviz kurunda geçtiğimiz hafta meydana gelen artış tedirginliğe neden oldu. Döviz kuru geçtiğimiz hafta yükselerek 6 lira 5 kuruş seviyesine yükseldi.

 

2018 yılında baş gösteren döviz krizi Türkiye ekonomisini olumsuz etkiledi. Dövizdeki artışı fırsat bilen kimi çevrelerinde etkisi ile başta market alış verişleri olmak üzere pek çok kalemde ürüne fahiş oranlarda zam yapıldı. Öte yandan kemer sıkma politikaları çerçevesinde getirilen vergiler, enerjide dışa bağımlılık nedeniyle doğalgaz ve elektrik kullanım bedellerine yapılan zamlar, sanayi ve diğer sektörlerde meydana gelen durgunluk nedeniyle işsizliği artması gibi pek çok olumsuz olay yaşandı. İki yıllık sürenin ardından ekonomik göstergelerde düzeltme belirtileri alınırken bir süredir 5 lira 60 kuruş seviyelerinde bulunan döviz yükselerek 6 liranın üzerine çıktı. Döviz kurundaki bu artış, iş dünyasında ve vatandaşlarda tedirginliğe neden oldu.
 

 2018 yılı başlarında 3 lira 70 kuruş düzeylerinde işlem gören döviz kuru tarihi rekor kırarak 12 Ağustos 2018 tarihinde 7 lira 22 kuruşa yükseldi. Yaşana yükseliş ülke genelinde pek çok kalemde ürüne zam gelmesine ve hayat pahalılığının artmasına neden oldu. Üretimde dışa bağımlı olan ülke genelinde döviz kurundaki artış büyük zarara neden oldu. Faiz oranları artarken, inşaat sektöründe maliyet artışları nedeniyle durgunluk başladı. Öte yandan ithal edilen ve elektrik üretiminde de kullanılan Doğalgazda  büyük oranda artış meydana geldi. Konutlarda ve sanayide kullanılan doğalgaz kullanım ücretlerine yüzde  elliyi aşan oranlarda zam geldi. Zamların yansıtılmasıyla birlikte hayat pahalılığı artarken bizler ise daha yoksullaştık.

 

Döviz kurundaki yükselişin en çok etkilediği üretim kolu ise sanayi oldu. Dışa bağlı olarak çalışan firmalar, döviz kuruluna bağımlı olarak üretim maliyetlerinin artması nedeniyle iş yapamaz hale geldi. İşçi çıkarma ile başlayan süreçte çok sayıda firma konkordato ilan etmek durumunda kaldı. Ekonomik krizin başladığı 2018 yılında bin 550 firma konkordato ilan etti. '019 yılında ise 900 şirket, ekonomik sıkıntı nedeniyle konkordato ilan etti. Krizin başladığı 2 yıllık süreçte 2500 firma konkordato ilan etti.

 

Türkiye ekonomisinin düzeltme çalışmaları sırasında ekonomik tedbirler alınmış, vatandaşlara ise yeni vergi yükümlülükleri getirilmişti. Önümüzdeki süreçte döviz krizinin devam etmesi halinde vatandaşlar, yeni vergiler gelmesinden endişe duyuyorlar.